Co robić w grudniowe, długie wieczory?

Jest grudzień, miesiąc tak pięknie nazwany przez naszych przodków, gdyż mróz zbryla ziemię w grudy. Zimno i wczesne zapadanie zmroku sprzyjają lekturze. Ostatnio tak wiele dzieje się na świecie. Dziś wiadomości dzięki elektronicznym środkom przekazu, docierają do nas prawie natychmiast. Wydarzenia o wielkim znaczeniu mają miejsce równocześnie w wielu krajach i na różnych kontynentach. Śledzenie tego jest pasjonujące.

W związku z tym nasunęła mi się myśl, aby sięgnąć na nowo do historii Polski i zestawić to,  co działo się w naszym kraju, z różnymi  zdarzeniami w Europie w tym czasie. Zaopatrzyłam się więc w książki z dobrymi mapami, pięknymi ilustracjami i fotografiami zabytków z wszystkich epok. Ostatnio zainteresowałam się XV wiekiem. Był on w Polsce okresem rozwoju gospodarczego, polepszenia warunków życia ludności i zwiększenia znaczenia naszego kraju w Europie. Uniwersytet Jagielloński przeżywał rozkwit. Studiowało w nim wielu wybitnych ludzi z różnych krajów europejskich, a między innymi nasz astronom Mikołaj Kopernik. Powstały do dziś podziwiane dzieła sztuki, jak ołtarz Wita Stwosza w Kościele Mariackim w Krakowie stworzony w latach 1477-1489. W 1489 roku (przybliżona data) powstało pierwsze w Europie towarzystwo literackie – Nadwiślańskie Bractwo Literackie. Był to czas wojen z zakonem krzyżackim (bitwa pod Grunwaldem 1410r.). Pod koniec tego wieku Kazimierz Jagiellończyk stworzył potężne imperium jagiellońskie obejmujące, oprócz Polski i Litwy, Czechy i Węgry. W latach 1492 – 1519 nastąpiły prześladowania Żydów w Niemczech. Przybywali oni wtedy masowo do Polski i osiedlali się w naszych miastach.

Jakie znaczące wydarzenia miały miejsce w tym czasie w Europie? Warto niektóre z nich przypomnieć.

                                                                                                                                          

Włochy nie były jeszcze wtedy jednolitym państwem, lecz składały się z wielu feudalnych państewek. Toczyły one ze sobą długotrwałe wojny. Wielkie znaczenie miała Republika Wenecka. Prowadziła ożywiony handel nie tylko z krajami basenu Morza Śródziemnego, ale również z wieloma państwami azjatyckimi, z Chinami włącznie. We Włoszech w XV wieku rozwinął się w pełni Renesans. Przyniósł on rozkwit gospodarczy, naukowy i kulturalny. Działały założone jeszcze w średniowieczu uniwersytety, w tym znane nam z kształcenia wielu wybitnych Polaków, w Padwie i Bolonii. Powstawały wtedy dzieła sztuki o ponadczasowej wartości.. Był to wiek bogaty w twórców, między innymi działał w tym czasie Leonardo da Vinci (1452-1519).

W Niemczech w 1448 roku Jan Gutenberg założył w Moguncji pierwszą w Europie drukarnię. Wydrukował w niej biblię, dziś znaną pod nazwą Biblii Gutenberga. Wynalezienie przez niego nowoczesnego druku było milowym krokiem w rozwoju ekonomicznym i kulturalnym ludzkości.

We Francji skończyła się wojna stuletnia z Anglią. Odegrała w niej wielką rolę Joanna d'Arc spalona potem na stosie przez inkwizycję  w 1431 roku.

W historii XV wieku szczególne miejsce zajmuje Portugalia. W 1432 roku rozpoczyna ona zasiedlanie bezludnych Azorów. W 1445 roku Portugalczycy opływają po raz pierwszy Zielony Przylądek w Afryce, a w następnych latach zajmują wyspy wokół niego. W 1471 roku żeglarze portugalscy docierają do Złotego Wybrzeża (Gwinea), a. w 1487 pod dowództwem Bartolomea Diaza do Przylądka Dobrej Nadziei. W 1498 Vasco da Gama dociera aż do Indii.

XV wiek w Hiszpanii przebiegał bardzo burzliwie. Znaczącym wydarzeniem był kres państwa muzułmańskiego (Maurów) na Półwyspie Apenińskim. W 1492 Kastylia przejęła piękną Grenadę, tak dziś chętnie zwiedzaną przez turystów. W tym samym roku (1492), w październiku, Krzysztof Kolumb pod banderą kastylijską dotarł do wybrzeży nieznanego dotychczas Europejczykom kontynentu - Ameryki.

 http://www.youtube.com/watch?v=PcvjJypt4DY 

Śpiewa czarnoskóra piosenkarka Cesaria Evora. W tle krajobrazy z Wysp Zielonego Przylądka