Rosyjska kontynuacja

W związku z zestrzeleniem przez Rosjan samolotu pasażerskiego i wydarzeniami na wschodzie Ukrainy przyszedł czas na zainteresowanie się historią Rosji. Akurat wpadła mi w ręce bardzo ciekawa książka autorstwa angielskiego historyka, znawcy zarówno Rosji carskiej jak i sowieckiej, Simona Sebaga Montefiorego pod tytułem Katarzyna Wielka i Potiomkin. Caryca doszła do władzy w wyniku zamachu stanu dokonanego przez jej aktualnego kochanka, Grigorija Orłowa, jego braci i garstki oficerów. Wśród nich był młody porucznik, Grigorij Potiomkin. Mąż Katarzyny, car Piotr III, został osadzony w twierdzy i wkrótce zabity przez uduszenie. Wśród licznych kochanków Katarzyny Wielkiej ma swoje niechlubne miejsce poprzednik Orłowa, Stanisław Poniatowski, późniejszy król Polski. "Król Staś", światły, wykształcony i zasłużony dla kultury polskiej, nawet po rozbiorach Polski marzył o tym, by znaleźć się u boku Katarzyny. Jest to dla nas, Polaków, hańbiąca i smutna historia. Potiomkin urodził się w niewielkim majątku ziemskim pod Smoleńskiem. To miasto-twierdza do 1654 roku należało do Polski. Właściciele ziemscy zamieszkujący te tereny uważali się za szlachtę polską. Służyli jednak carowi. Ojciec Grigorija nosił w domu polski strój (żupan) i mówił po polsku. Książę Grigorij Potiomkin był długoletnim współrządzącym, przyjacielem, kochankiem, prawdopodobnie też sekretnym mężem Katarzyny Wielkiej. Był wybitnym politykiem i dowódcą wojskowym zasłużonym w wojnie z Turkami. Montefiori opisał w swojej książce historię Rosji w czasie rządów tej niezwykłej pary. Cytowane fragmenty listów, jakie pisali do siebie, doskonale odzwierciedlają ich wzajemne stosunki. A w dzisiejszych czasach opis tych imperialnych rządów, niewolnicze uwielbienie dla władcy, nasuwa nieodpartą myśl o imperialistycznej kontynuacji.